Rəqəmlərin sirli dünyası: Xoşbəxt, bədbəxt və narsisistik rəqəmlər

Rəqəmlər dünyası təkcə hesablamalardan ibarət deyil; xoşbəxt, bədbəxt və narsist nömrələrlə doludur. Məsələn, 1 rəqəmi xoşbəxt rəqəmdir, 4 rəqəmi isə bədbəxt rəqəmdir. Bununla belə, həm 1, həm də 4 rəqəmləri narsisistik rəqəmlər sırasındadır. Bəs niyə bu rəqəmlər belə adlanır?

News24.az xəbər verir ki, bir sıra riyazi əməllərdən sonra ədəd 1-ə çatarsa, bu rəqəm xoşbəxt adlanır. Burada hər addımda yerinə yetirilən proses ədədi təşkil edən rəqəmləri kvadrata çevirmək və əlavə etməkdir. Əgər alınan rəqəm 1 deyilsə, proses 1 rəqəmi alınana qədər davam edir.

İlk yüz ədəddəki xoşbəxt rəqəmlər 1, 7, 10, 13, 19, 23, 28, 31, 32, 44, 49, 68, 70, 79, 82, 86, 91, 94, 97, 100 kimi verilmişdir. Xoşbəxt nömrələr toplusuna sadə ədədlər də daxildir. Belə ədədlərə xoşbəxt sadə ədədlər deyilir. Xoşbəxt əsas nömrələr TARDIS adlı zaman maşını ilə kosmosda və zamanda səyahət edə bilən bir qəhrəmanın sərgüzəştlərindən bəhs edən Doctor Who adlı elmi fantastika serialının da mövzusu olmuşdur. Serialın bir bölümündə 313, 331, 367 rəqəmlərindən sonra gələn rəqəmin açılması lazım olan bir qapının şifrəsi kimi hansı rəqəm olduğu soruşulur. Simvollardan biri bilir ki, bu nömrələr xoşbəxt sadə ədədlərdir və bu nömrələrdən sonra gələn nömrə 379 rəqəmidir.

Məsələn:

19 xoşbəxt rəqəmdir, çünki:

1²+9²=82

8²+2²=68

6²+8²=100

1²+0²=1 Xoşbəxt rəqəm

Xoşbəxt olmayan rəqəmə bədbəxt rəqəm deyilir. Bu rəqəmlər yuxarıdakı proses dəfələrlə tətbiq olunsa da nəticəsi heç vaxt 1-ə çatmayan rəqəmlərdir. Məsələn, 3 rəqəmi bədbəxt rəqəmdir, çünki 3 rəqəminin kvadratına çevrilib toplananda və proses bu şəkildə təkrarlananda, yəni alınan bütün ədədlərin rəqəmlərinin kvadratlarının cəmi bir dövrədə davam edir.

Bədbəxt rəqəmlər xoşbəxt rəqəmlər olma xüsusiyyətinə malik olmayan rəqəmlərdir. Yəni, yuxarıdakı əməliyyatları etdikdə, 1-ə çatana qədər dövrədə davam edəcək.

4²=16

1²+6²=37

Davam edir və bir döngəyə keçir.

Narsisistik rəqəmlər

Xoşbəxt rəqəmlərdən və bədbəxt rəqəmlərdən başqa, daha bir maraqlı rəqəmlər dəsti var. Narsisistik ədədlər adlanan bu çoxluqda hər n-rəqəmli ədədin rəqəmlərində n ədəd var. Güclərin cəmi ədədin özünə bərabərdir.

Misal: 153

1³ + 5³ + 3³ = 1 + 125 + 27 = 153

Günel Məlikzadə