Masonlar Azərbaycanda yayılmağa BAŞLAYIB? - Geniş məlumat

Massonluğun mənşəyi qədim dövrlərə dayanır. Ən geniş yayılmış nəzəriyyəyə görə, massonluq orta əsr Avropa daş ustalarının gildiyaları ilə bağlıdır. İlk formal masson lojalıqları 1717-ci ildə Londonda yaradılmışdır və bu tarixdən etibarən massonluq modern təşkilatlanma formasına keçmişdir.

Massonluğun fəlsəfəsi, əxlaqi və sosial dəyərləri ön plana çəkən universal prinsiplərə əsaslanır. Massonlar, insanlıq, qardaşlıq, bərabərlik və ədalət prinsiplərini təbliğ edirlər. Onların simvolizmi və ritüelləri şəxsi inkişafı və mənəvi aydınlanmanı hədəfləyir. Massonluq müxtəlif ölkələrdə fərqli şəkildə təşkilatlanmışdır, lakin ümumi olaraq lojalar vasitəsilə fəaliyyət göstərir. Hər bir lojanın özünəməxsus qaydaları və üzvlük şərtləri vardır. Lojalar, daha böyük birləşmiş masson qurumlarının (böyük lojalar) tərkibində fəaliyyət göstərir.

Massonluq müasir dövrdə də fəaliyyətini davam etdirir və müxtəlif sahələrdə təsir gücünə malikdir. Massonlar, təhsil, xeyriyyəçilik və mədəniyyət sahələrində fəal iştirak edirlər. Lakin, massonluq haqqında bir çox konspirasiya nəzəriyyələri də mövcuddur ki, bunlar massonların gizli planlar və məqsədlər güddüyünü iddia edir. Bu nəzəriyyələrin çoxu tarixi yanlışlıqlara və yanlış anlaşılmalara əsaslanır.

Azərbaycanda Massonluq

Azərbaycanda massonluğun tarixi və mövcud vəziyyəti haqqında məlumat vermək üçün bu hərəkatın yerli tarixini, fəaliyyətlərini və təsirlərini araşdırmaq vacibdir. Azərbaycanda massonluq digər ölkələrdəki kimi geniş yayılmasa da, bəzi izləri və təsirləri mövcuddur. Azərbaycanda massonluğun tarixi 19-cu əsrin sonlarına və 20-ci əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. O dövrdə Rusiya İmperiyasının tərkibində olan Azərbaycan Qafqaz regionundakı masson lojalarının təsiri altına düşmüşdü. Massonluğun əsas məqsədi olan təhsil, mədəniyyət və xeyriyyəçilik sahələrində bəzi fəaliyyətlər Azərbaycanda da həyata keçirilmişdir.

Azərbaycanda massonluqla əlaqəli olan bir neçə tanınmış şəxsiyyət mövcuddur. Bunların arasında, millət vəkilləri, ziyalılar və digər ictimai-siyasi xadimlər yer alır. Onlar, massonluğun prinsiplərini və dəyərlərini təbliğ edərək, ölkənin inkişafına töhfə verməyə çalışmışlar. Massonların Azərbaycanda həyata keçirdikləri fəaliyyətlər əsasən təhsil və xeyriyyə sahələrində olmuşdur. Masson lojaları, tələbələrə təqaüdlər vermiş, müxtəlif mədəni tədbirlər təşkil etmiş və xeyriyyə aksiyaları keçirmişlər. Bu fəaliyyətlər cəmiyyətin inkişafına və əxlaqi dəyərlərin yayılmasına xidmət etmişdir.

Müasir dövrdə Azərbaycanda massonluq haqqında məlumatlar məhduddur. Massonluqla əlaqəli fəaliyyətlər və təşkilatlar barədə açıq mənbələrdə çox az məlumat mövcuddur. Bu vəziyyət, massonların gizli fəaliyyət göstərmələri və ya Azərbaycanda geniş yayılmamaları ilə izah edilə bilər.

Azərbaycanda massonluğun tarixi və mövcud vəziyyəti, digər ölkələrlə müqayisədə daha az öyrənilmiş və az yayılmışdır. Lakin, 19-cu və 20-ci əsrlərdə masson lojalarının fəaliyyəti və bəzi tanınmış şəxslərin bu hərəkatla əlaqəsi, massonluğun Azərbaycanda da müəyyən təsirə malik olduğunu göstərir. Bu sahədə daha çox araşdırma aparmaq və məlumat toplamaq, massonluğun ölkəmizdəki rolunu və təsirini daha yaxşı anlamağa kömək edər.

Aqil Qarayev