Enerji təchizatı şəbəkələrinə qoşulma ilə bağlı yeni qaydalar

Möhtərəm cənab Prezident İlham Əliyevin bütün sahələrdə olduğu kimi ölkənin enerji sektoru ilə bağlı verdiyi sərəncamlar, tapşırıqlar və qanunlar sahibkarlığın inkişafına dəstək olmaqla yanaşı elektrik şəbəkələrinə qoşulmanın əlçatanlığın daha da artırılmasını təmin edir. 

Elektroenergetika sektorunda fəaliyyət göstərən qurumlar və istehlakçılar arasında yaranan münasibətlərin tənzimlənməsinin təmin edilməsi, enerji təchizatı şəbəkələrinə qoşulma ilə bağlı xərclərin qarşılanmasında vahid yanaşmanın təmin edilməsi, istehlakçı xərclərinin əvvəlcədən proqnozlaşdırılması, istehlakçıların  etibarlı, keyfiyyətli, əlçatan və fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin edilməsi, istehlakçılara keyfiyyətli xidmətin göstərilməsi, elektrik enerjisi bazarı subyektlərinin tikinti obyektlərinin enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulmasının şəffaf və ayri-seçkiliyə yol verilmədən həyata keçirilmənin təmin edilməsi məsələsi ölkə rəhbərliyinin daima diqqət mərkəzindədir.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2023-cü il 3 noyabr tarixli 399 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə qoşulması və ya əlavə enerji (güc) alması Qaydası”nın tətbiqi ilə bu günə qədər bu sahədə mövcud olan qaydalar arasında ziddiyyətli məqamların aradan qaldırılması ilə yanaşı vahid qanunvericilik bazasının yaradılması təmin edilib. 

Belə ki, Azərbaycan Respublikası Tarif Şurasının  03 may 2024-cu il tarixli, 4 nömrəli “Tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə qoşulma xidmətinə görə ödəniş məbləğlərinin     tənzimlənməsi”  barədə qərarı ilə Tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə qoşulma xidmətinə görə ödəniş məbləğləri təsdiq edilmiş və bu Qərar 2024-cü il 03 iyun tarixindən qüvvəyə minib.

İndiyə qədər ayrı-ayrı istehlakçı kateqoriyalarına aid  tikinti obyektlərinin enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulmasında fərqli yanaşma tətbiq edilirdisə, yəni sahibkarlıq subyektlərinə aid tikinti obyektləri üçün bir “Qayda”nın, məişət abonentləri üçün bir “Qayda”nın orta gərginlikli şəbəkədən qoşulma üçün isə başqa bir “Qayda”lara uyğun olaraq sifarişçilərə texniki şərtlər verilirdi. “Elektroenergertika haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanununda edilmiş         dəyişilikliyə uyğun olaraq yeni “Qayda”larda aşağı gərginlikli (0.4 kV-luq) şəbəkələrdən qoşulma zamanı texniki  şərtlərin verilməsi tikinti obyektlərinin təlabat gücü 150 kVt-dan artırılaraq 200 kVt-a çatdırılmışdır. Yeni qaydaların tətbiqi ilə məişət və sahibkarlara məxsus  tikinti obyektlərinin enerji təchizatı (1 fazlı təchizat sxemi üzrə) şəbəkəsinə qoşulmasında eyni tariflər tətbiq ediləcəkdir. Bundan başqa, indiyə qədər tətbiq edilən qaydalara görə texniki  şərtlərin verilməsi zamanı minimal təlabat gücü 5 kVt-dan başlayırdı. Yeni qaydalara görə isə  tələbat gücü 1 kVt-dan başlaya bilər və uyğun olaraq ödəniş məbləği azalmış olur. Sahibkarların tikinti obyektlərinin enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulması zamanı obyektin təyinatına görə tətbiq edilən fərqli ödəniş məbləğləri də aradan qaldırılmışdır. Yeni ödəmə məbləğinə əsasən ticarət, ictimai iaşə,məişət və digər növ xidmət obyektlərində birfazlı təchizat sxemi üzrə aşağı güc qoşulmalarının (20 kVt daxil) ödəniş məbləğləri 60-70% azalır. 

Yeni qaydalarda  enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulmalar zamanı texniki şərtlər verilərkən şəbəkənin gücləndirilməsi ilə əlaqədar tələblər aradan qaldırıldığı üçün sahibkarlıq subyektləri yalnız tarifə uyğun  ödənişlər edəcəklər. Bununla da sahibkarların enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulma ilə bağlı ümumi xərclərin  azalması təmin ediləcəkdir.

Tələb olunan gücü 200 kVt-dan yuxarı olan üçfazlı aşağı gərginlikli (0,4 kV) şəbəkədən və bütün güclər üçün orta gərginlikli şəbəkədən texniki şərtlərin verilməsi zamanı sifarişçidən ancaq enerji təchizatı şəbəkəsinə fiziki  qoşulmaya görə ödəniş məbləği alınacaqdır.

Layihə sənədlərinin hazırlanması və tikinti-quraşdırma işlərinin (elektrik veriliş xətlərinin çəkilməsi,avadanlıqların  quraşdırılması və s.) yerinə yetirilməsi sifarişçinin seçiminə uyğun olaraq enerji təchizatı müəssisəsi və ya bu işləri görməyə lisenziyası (xüsusi icazəsi) olan qurumlar tərəfindən sifarişçinin vəsaiti hesabına aparılacaqdır. Bu da inhisarçılığın aradan qaldırılması və yeni sahibkarlıq subyektlərinin yaranmasına təkan verəckdir.

Sonda bir daha qeyd edək ki, bu qaydanın qəbulu  ölkədə sahibkarlığın inkişafına dəstək verməklə yanaşı  vətəndaş məmnunluğunu artırılmasına xidmət edir.