ABŞ-da ən qəliz xərçəng şişlərinin müalicəsi üçün üsul icad edildi

Notr-Dam Universitetinin mühəndisləri və alimləri dərin xərçəng şişlərini müalicə etmək üçün implantasiya edilə bilən innovativ simsiz LED cihazı hazırlayıblar.

News24.az valyuta.az-a istinadla xəbər verir ki, bu cihaz işıqdan işığahəssas boya ilə birlikdə təkcə xərçəng hüceyrələrini məhv etmək deyil, həm də xərçənglə mübarizə aparmaq üçün immunitet sistemini aktivləşdirməkdə istifadə edir. Bu icadı təsvir edən araşdırma Photodiagnosis and Photodynamic Therapy jurnalında dərc olunub.

"İşığın müəyyən rəngləri toxumalara digərlərinə nisbətən daha dərindən nüfuz edir. Məlum oldu ki, yaşıl işıq dərindən nüfuz etməsə də, xərçəng hüceyrələrinə qarşı daha güclü reaksiya verə bilir", - Elektrotexnika fakültəsinin dosenti və məqalənin həmmüəllifi Tomas O'Sullivan izah edir.

İşıq təsir etməyə başlamazdan əvvəl xərçəng hüceyrələrinə işığı udan molekulları ehtiva edən bir boya yeridilir. Cihaz işə salındıqda, boya işığı enerjiyə çevirir ki, bu da hüceyrələrdəki oksigeni zəhərli edir və onların öz-özünə məhv olmasına səbəb olur. 

Bu əhəmiyyətli kəşf aspirantlar Haley Sanders və Song Hoon Ro tərəfindən müalicə olunan hüceyrələrin şişməsinin piroptotik hüceyrə ölümünü göstərən müşahidəsi olub. Təbiət elmləri professoru və məqalənin həmmüəllifi Bredli Smit belə izah edir ki, hüceyrə ölümünün bu növü immun reaksiyanı effektiv şəkildə stimullaşdırır.

"Məqsədimiz immunitet sistemini xərçəngə hücum etməyə təhrik edən piroptotik hüceyrə ölümünə səbəb olmaqdır", - Smit əlavə edir.

Gələcəkdə cihaz yoxlamaq üçün bir şişdə başlayan xərçəngöldürücü reaksiyanın immunitet sistemini digər xərçənglərə hücum etməyə sövq edib-etməyəcəyi siçanlarda sınaqdan keçiriləcək. O'Sullivan qeyd edir ki, təxminən bir düyü dənəsi böyüklüyündə olan bu cihazı birbaşa şişə yerləşdirmək və xarici antennadan istifadə etməklə uzaqdan işə salmaq olar. Məqsəd cihazdan təkcə müalicəni aparmaq üçün deyil, həm də şişin reaksiyasına nəzarət etmək, siqnal gücünü və lazım olduqda vaxtı tənzimləməkdir.

Bu inkişaf çətin əldə edilən xərçəng şişlərinin müalicəsində yeni perspektivlər açır, xəstəliyə qarşı minimal invaziv və effektiv mübarizə üsulunu təklif edir.