Alzheimerin 10 əlaməti

Mütəxəssislərdən əhəmiyyətli yaşlanma problemi olan Alzheimerə qarşı xəbərdarlıqlar gəlməyə davam edir. Alzheimer xəstəliyinin ilk əlamətlərinə diqqət çəkən Prof. Dr. Osman Müftüoğlu 10 nümunə ilə həmin siqnalları açıqlayıb.

News24.az xəbər verir ki, yerimək hər cür yaddaş pozğunluğunu, hətta Alzheimer xəstəliyini də cilovlaya bilir, lakin çoxumuz hələ də mühüm yaşlanma problemi olan Alzheimer xəstəliyinin aparıcı əlamətlərindən xəbərsizik.

-PROQRESSİV YADDAŞ İTKİSİ: 

Proqressiv və ağır yaddaş itkisi ən əhəmiyyətli, ümumi əlamətlərdən biridir. Yaşlandıqca görüşlər, adlar və ya telefon nömrələri haqqında bir az unutmaq təbiidir. Proqressiv yaddaş problemi olan insanlar tez-tez unudurlar və bir daha xatırlaya bilmirlər.

- ADI GÜNDƏLİK İŞLƏRİ EDƏNDƏ BELƏ ÇƏTİNLİK: 

Alzheimer xəstələri gün ərzində xatırlamaq məcburiyyətində qalmadığımız və həyatımızın bir parçası olan bəzi normal işləri yerinə yetirməkdə çətinlik çəkirlər. Misal üçün; Çox yaxşı bildikləri yeməyi necə hazırlayacaqlarını, həmişə gördükləri ev işlərini və ya uzun müddət məşğul olduqları hər hansı bir hobbini unuda bilərlər.

- DÜZGÜN SÖZLƏRİ TAPMAQDA ÇƏTİNLİK ÇƏKMƏK:

Hər kəs bəzən doğru sözü tapmaqda çətinlik çəkə bilər. Alzheimer xəstəsi çox sadə sözləri belə unudur və onları mənasız sözlərlə əvəz edir. Onların nə danışdığını, nə yazdığını başa düşmək çətin olur. Misal üçün; Əgər “diş fırçası” sözünü xatırlamaqda çətinlik çəkirsə, onun yerinə “ağzım üçün istifadə etdiyim əşya” deyə bilər.

- ZAMAN VƏ MƏKƏNIN QARŞIQLIĞI:

Həftənin hansı günü olduğunu və ya həmin anda hara getdiyinizi unutmaq bəzən təbiidir. Ancaq Alzheimer xəstələri yaşadıqları küçəni, harada olduqlarını, oraya necə gəldiklərini unudurlar. Evə necə dönəcəklərini bilmirlər.

- MÜHAKƏMƏ QABİLİYYƏTİNİN İTMƏSİ: 

Heç kim həmişə vəziyyətə uyğun mühakimə yürütmək və hərəkət etmək qabiliyyətinə malik ola bilməz. Bununla belə, Alzheimer xəstələri hava şəraitindən xəbərsiz olaraq isti gündə qalın paltar, çox soyuqda isə qısaqol köynək geyə bilərlər. Yaddaş çaşqınlığı və problemləri olan insanların əksəriyyətinin pulla bağlı kifayət qədər qərar vermə bacarıqları yoxdur. Alış-veriş edərkən, evdə kiçik məişət texnikasını təmir etdirərkən və ya məhsul alarkən lazım olandan artıq pul ödəyə bilərlər.

-SÜRƏT DÜŞÜNMƏKDƏ PROBLEMLƏR: 

İşlər çox mürəkkəbləşdikdə, notepaddan istifadə etmək çox şeyi sadələşdirə bilər. Alzheimer xəstələri bu notebooka baxdıqda, rəqəmlərin, ünvanların, məlumatların, qeydlərin nə demək olduğunu və onlarla nə edəcəyini bilmirlər. Bu səbəbdən ani və gözlənilməz qərar anlarında çox mühüm problemlər yaşayır, səhv qərarlar verir və ya qərar verə bilmirlər.

-ƏŞYALARIN İTİRİLMƏSİ:

Hər kəs pul kisəsini və ya açarlarını itirə bilər. Alzheimer xəstəsi olan şəxs bu əşyaları müxtəlif yerlərə qoyur və sonra onları hara qoyduğunu unudur. Misal üçün; O, ütünü soyuducuya qoya bilər və ya qol saatını qənd qabında unuda bilər. Sonrakı dövrdə bu əşyaların nə üçün istifadə edildiyini xatırlaya bilməz.

-ƏHVAL VƏ DAVRANIŞDA DƏYİŞİKLİKLƏR:

Hamımız zaman-zaman əhval dəyişikliyi yaşayırıq. Alzheimer xəstələrində tez-tez zehni dalğalanmalar yaşanır. Heç bir səbəb olmasa belə, qəflətən qəzəblənə bilərlər.

Günel Məlikzadə