Türkiyə Cümhuriyyəti 101 yaşını qeyd edir

Mustafa Kamal Atatürkün 1919-cu il mayın 19-da Samsuna gəlişi ilə alovlanan istiqlal məşəli türk millətinin böyük mübarizəsi sayəsində indi də yanmağa davam edir.

Osmanlı İmperiyası 1876-cı ilə qədər mütləq monarxiya, 1876-1878 və 1908-1918-ci illərdə isə konstitusion monarxiya ilə idarə olunub. Birinci Dünya Müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra işğala məruz qalan Anadolu xalqının Mustafa Kamal Paşanın rəhbərliyi ilə işğalçılara qarşı apardığı Milli Mübarizə 1922-ci ilin oktyabrında milli qüvvələrin qələbəsi ilə nəticələnib. 

News24.az xəbər verir ki, bu prosesdə 23 aprel 1920-ci ildə Ankarada “Böyük Millət Məclisi” adı altında toplanan xalq nümayəndələri 20 yanvar 1921-ci ildə “Təşkilat-ı Esasiye Qanunu” adlı qanunu qəbul edərək, suverenliyin ona məxsus olduğunu bəyan ediblər. Türk milləti və 1 noyabr 1922-ci ildə aldığı qərarla sultanlığı ləğv edib. Ölkəni parlament hökuməti idarə edirdi.

1923-cü il oktyabrın 27-də Nümayəndələr Şurasının istefası və parlamentin etimadını qazanacaq yeni kabinet yaradılmamasından sonra Mustafa Kamal Paşa İsmət İnönü ilə birlikdə idarə formasını Cümhuriyyətə dəyişdirmək üçün qanun layihəsi hazırladı. 1923-cü il oktyabrın 29-da parlamentə təqdim edib. Qazi Mustafa Kamal Atatürk ilk dəfə 1919-cu il iyulun 20-də Ərzurumda Cümhuriyyət sözünü tələffüz etməklə yaxın ətrafına Cümhuriyyətlə bağlı fikirlərini açıqlamışdır. Konstitusiyaya edilən dəyişikliklərin qəbulu ilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən Cümhuriyyət elan edilib.

Günel Məlikzadə