Rusiyada yeni qərar layihəsi - Azərbaycanlı uşaqların təhsilinə QADAĞALAR olacaq?

Rusiyada miqrant uşaqlarının rus dilini bilmələri təsdiqlənmədən məktəblərə qəbulu qadağan edilə bilər. Bu barədə Dövlət Dumasının sədri Vyaçeslav Volodin deyib. Onun sözlərinə görə, məsələ Dövlət Dumasının 20 noyabrda plenar iclasda müzakirə etməyi planlaşdırdığı qərar layihəsində əks olunacaq.

Bəs, bu qərarın qəbul edilməsi Rusiyada yaşayan miqrant azərbaycanlı ailələrinin övladlarının təhsil almasında problemlər yarada bilərmi?

Məsələ ilə bağlı News24.az-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov deyib ki, Rusiyada miqrant uşaqlarının rus dilini bilmələri təsdiqlənmədən məktəblərə qəbul edilməməsi qərarı miqrant ailələri, o cümlədən, Azərbaycan mənşəli ailələr üçün təhsil sahəsində ciddi problemlər yarada bilər. 

"Bu qərar layihəsi uşaqların rus dili biliklərinin yoxlanılması ilə məktəbdə təhsillərinə icazə verilməsi mexanizmini nəzərdə tutur ki, bu da bir çox miqrant ailələrinin övladlarının təhsil hüququna mənfi təsir göstərə bilər", - deyə o əlavə edib

Ekspertin sözlərinə görə, rus dili bilikləri miqrant uşaqları üçün əksər hallarda ailədə və gündəlik həyatda məhdud şəkildə tədris olunur, çünki ailə daxilində əsasən ana dilindən istifadə edilir. 

"Belə uşaqlar üçün rus dili tədrisi ilə əvvəlcədən məşğul olmaq çətin olar və məktəbəqədər yaş dövründə bu bilikləri əldə etməkdə çətinliklər yaşana bilər. Bu səbəbdən də belə bir qanunun tətbiqi, miqrant uşaqların təhsilə başlayarkən dil baryeri ilə üzləşməsinə və məktəblərdə daha gec təhsil almağa başlamasına səbəb ola bilər. Miqrant uşaqları üçün rus dili hazırlıq proqramlarının olmaması və ya kifayət qədər olmaması bu qərarın tətbiqində əlavə çətinliklər yarada bilər", - deyə o vurğulayıb. 

Ekspert hesab edir ki, bu durumda miqrant ailələr ya övladlarını əvvəlcədən rus dili bilikləri ilə təmin etmək üçün əlavə hazırlıq kurslarına göndərməli olacaqlar, ya da təhsil prosesinə qatılmaq üçün müvafiq prosedurların tamamlanmasını gözləyəcəklər. 

"Lakin belə hazırlıq kursları və proqramlar maliyyə baxımından çox vaxt ailələr üçün əlverişsiz ola bilər və nəticədə bir çox ailə bu öhdəlikləri qarşılaya bilməyəcək", - deyə o bildirib.

Ekspert bu qərarın qəbul edilməsinin Rusiyada yaşayan Azərbaycan mənşəli uşaqların təhsil hüququna birbaşa təsir göstərə biləcəyini, uşaqların təhsildən uzaqlaşa və ya məktəbdə dərslərindən geridə qala biləcəklərini deyib:

"Rus dili bilməyən uşaqlar bir neçə il təhsildən kənarda qaldıqda sosial və psixoloji baxımdan məktəb mühitinə uyğunlaşmaqda da çətinlik çəkə bilərlər. Bu da uşaqların həm təhsil nailiyyətlərinə, həm də gələcəkdə sosial inteqrasiyasına mənfi təsir göstərər.

Azərbaycan mənşəli ailələr üçün bu qərarın tətbiqi ilə bağlı çətinliklərin qarşısını almaq üçün müəyyən tədbirlər görülə bilər. Məsələn, miqrant uşaqları üçün dil hazırlıq proqramlarının yaradılması və dövlət dəstəyi ilə belə proqramların təmin edilməsi bu problemin qismən həllinə kömək edə bilər. Uşaqlar məktəbəqədər yaşda rus dili biliklərinə yiyələnə bilsələr, onların məktəbdə təhsilə başlama prosesi daha asan olar. Dövlət səviyyəsində də miqrant uşaqları üçün dil tədrisi və adaptasiya proqramlarının inkişafı, inteqrasiyanı asanlaşdıraraq təhsildə bərabər imkanlar yaradar. Bu qərar, eyni zamanda, miqrant ailələrinin öz dillərini və mədəniyyətlərini qorumaq məsələsini də aktuallaşdırır. Belə bir vəziyyətdə uşaqlar yalnız rus dilini öyrənmək məcburiyyətində qalaraq, öz ana dillərində inkişafdan geri qala bilər. Bu da onların milli kimliklərinin itirilməsi və assimilyasiya riskini artırır. Azərbaycan mənşəli uşaqların həm rus, həm də öz ana dillərini öyrənməsi üçün ikidilli təhsil proqramlarının tətbiqi bu məsələdə kömək edə bilər.

Beləliklə, rus dili biliklərinin məktəbə qəbul üçün tələb olunması miqrant ailələr və onların təhsil hüquqları üçün ciddi təsirlərə səbəb ola bilər. Bu qərar layihəsinin həyata keçməsi miqrant ailələrdə iqtisadi və psixoloji çətinliklər yarada, eyni zamanda, miqrant uşaqların məktəb mühitinə uyğunlaşmasını çətinləşdirə bilər. 

Bu səbəbdən, Rusiyada miqrant uşaqların rus dili biliklərinə sahib olması üçün müvafiq dəstək proqramları və uyğunlaşma tədbirləri həyata keçirilməlidir ki, hər bir uşağın təhsil hüququ qorunsun və bərabər imkanlara sahib olsun".

Günel Məlikzadə
News24.az