Da Vinçinin eskizləri təhlil edildi: o, cazibə qüvvəsini Qalileydən əvvəl tapıbmış

Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun alimləri Leonardo da Vinçinin beş əsrdən çox yaşı olan dəftərlərindəki eskizləri təhlil ediblər. Rəsmlər göstərir ki, müəllif cazibə fenomenini Qalileo, Nyuton və Eynşteyndən əvvəl də başa düşüb. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə Space.com məlumat yayıb.

Da Vinçi 1500-cü illərin əvvəllərində kuzənin düşən hissəcikləri ilə təcrübələr aparıb və düşmənin sürətlənməsini təsvir edib.

"Yalnız 1604-cü ilə qədər Qalileo Qaliley, düşən cismin qət etdiyi məsafənin keçən zamanın kvadratına mütənasib olduğunu nəzəriyyəsini irəli sürüb, ser İsaak Nyuton isə bunu yalnız 17-ci əsrin sonlarına qədər genişləndirib və cisimlərin bir-birini necə cəlb etdiyini təsvir edən universal cazibə qanunu inkişaf etdirib”, - deyə məlumatda bildirilir.

Alimlərin fikrincə, da Vinçidə obyektlərin düşdüyü vaxtı dəqiq ölçə biləcəyi alətlər olmayıb.

Rəssam-alim təcrübələrini qeydə alıb və sxematik şəkildə təsvir edib.

Hərəkət və düşmənin qarşılıqlı asılılığını göstərdiyi üçbucaqlar çəkib.

Eskizlər bunu da göstərib ki, küzənin hərəkəti cazibə qüvvəsi ilə eyni sürətlə sürətləndirilirsə, bu, da Vinçinin "hərəkətlərin bərabərləşdirilməsi (ekvivalentliyi)" mənasını verən "Equatione di Moti" olaraq təyin etdiyi bərabərtərəfli üçbucaq yaradır.

Tədqiqatçılar eskizləri təhlil və tərcümə edib, sonra da Vinçinin təcrübələrini yenidən yaratmaq üçün kompüter modellərindən istifadə edilib.
Da Vinçi qeydlərində etiraf edir ki, düşən materialın sürəti aşağıya doğru sürətlənir, lakin onların düşməsi küzədən təsirlənmir.

Lakin rəssam o vaxt müşahidələrini tənliyə çevirə bilməyib.

"O, cismin düşdüyü məsafənin t-nin gücünə [burada t zamandır] 2-yə mütənasib, t-nin kvadratına mütənasib olmadığı kimi modelləşdirib. Bu yanlışdır, lakin sonradan onun səhv tənlikdən düzgün istifadə etdiyini öyrəndik", - tədqiqatın həmmüəllifi Chris Roe deyir.

Kuzə təcrübələrini təqlid edərkən komanda da Vinçinin bir neçə əsr əvvəl etdiyi eyni səhvi aşkar edib. Alimlər bunu çox mütərəqqi və qeyri-standart bir baxış hesab edirlər ki, bu da öz dövrünü xeyli qabaqlayırdı.//qaynarinfo.az