ABŞ-in 46-cı prezidenti: "böyük səhvləri..."

Cəmi 29 yaşlı gənc hüquqşünas olan bu şəxs heyrət dolu baxışlarla onu izləyən qadınlara arxayınlıqla “Salam, mən Co Bayden, Demokratlar Partiyasından ABŞ Senatına namizədəm” deyib. Bu qısa kampaniya nitqi 1972-ci ildə qeydə alınıb.

News24.az xəbər verir ki, o vaxtdan bəri Bayden 7 dəfə ABŞ Senatına, 2 dəfə isə vitse-prezident seçilib. O, ölkə tarixində altıncı ən gənc senator olub.

Bununla belə, siyasi karyerası boyu o, həmişə gözü yuxarıda olub; Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidentliyi.

İlk iki cəhdində uğursuz və zəif çıxış edib.

Baydenin həyatı 'itirilmiş bərpa hekayəsidir'

Co Baydenin Demokrat Partiyasının namizədliyini qəbul etdiyi an, kampaniyaya başlayanda təsəvvür etdiyi kimi olmayıb.

Eləcə də, onun müavini seçdiyi Kəmalə Harrisin əlini havaya qaldırdığı üçün arenada alqışlayan minlərlə fanat olmayıb. Bu mühüm məqam daha kiçik miqyasda, daha qaranlıq bir mühitdə, Covid-19-un kölgəsində baş verib.

Karyerasının zirvəsində olduğu o anda, bəzi analitiklərin fikrincə, o, Trampı “dağıdıcı və bölücü” görən seçicilərə sakitləşdirici alternativ kimi seçilib.

O, həyat yoldaşı Neilia Bayden və kiçik qızını qəzada itirib

Co Bayden ilk dəfə senator seçildikdən bir neçə həftə sonra, evlərində kamin yanında oturarkən, həyat yoldaşı Neilia ona "Hər şey əla gedir" deyib.

Ertəsi gün, 18 dekabr 1972-ci ildə Baydenin dünyası çökür. Yeni senator Vaşinqtonda ofisini hazırlamaqla məşğul olarkən uşaqlarını yolka almağa aparan həyat yoldaşı Neiliyanın maşınına traktor qoşqusu çırpılıb.

30 yaşlı Neilia və onun 1 yaşlı qızı Naomi dünyasını dəyişib. Onun böyük oğlu 4 yaşlı Bo və 3 yaşlı oğlu Hunter ağır yaralanıb.

Sonrakı müsahibəsində o, “Həmin anda həyatımda ilk dəfə anladım ki, kimsə öz istəyi ilə intihar etmək qərarına necə gələ bilər” ifadəsini işlədib.

Co Bayden ilk andını xəstəxanada içib

O, övladları xəstəxanada müalicə olunarkən andiçmə mərasimində iştirak etmək istəməyib. Lakin  yüksək səviyyəli senatorların təkidinə boyun əyərək oğlu Beunun müalicə olunduğu Wilmington Tibb Mərkəzində and içib.

Senatın ən gənc üzvü həyat yoldaşını və oğlunu itirərək Kapitoliya təpəsinə daxil olub.

Rəqiblərinin “vicdanlı insan” kimi qələmə verdiyi Co Baydenlə bağlı İndiana ştatının keçmiş senatoru və Respublikaçılar Partiyasından olan keçmiş vitse-prezident Den Quayle “İnsanlar onunla fikir ayrılıqları olardı, lakin o, yenə də çox sevimli bir insan idi” deyib.

Baydenin "böyük səhvləri"

Co Bayden Con Kennedidən sonra ölkənin ən gənc prezidenti olmaq istəyib. Senatdakı sonrakı illərdə müxtəlif ştatlara səfər edərək prezidentliyə zəmin hazırlayıb.

Tramp onun nitq qabiliyyətinə lağ etsə də, Bayden Senatdakı karyerasının əvvəlindən partiyasının ən yaxşı natiqlərindən biri kimi tanınıb.

Bununla belə, 1998-ci il prezident seçkiləri üçün kampaniya apararkən britaniyalı siyasətçi Neil Kinnock-un ifadəsindən heç bir aidiyyatı olmadan istifadə etməsi plagiat ittihamları ilə onun yarışdan geri çəkilməsinə səbəb olub.

Ağ Ev uğrunda mübarizədən geri çəkilən Bayden 1988-ci ilin fevralında Nyu-Yorkun Roçester şəhərindəki çıxışından sonra otel otağında yıxılıb.

Həkimlər ona beyin anevrizması diaqnozu qoyur və o, daha sonra iki əməliyyat keçirir.

2008-ci ildə keçirilən məhkəmə prosesində o, yalnız 1 faiz səs toplayıb

Bayden 2008-ci ilin onun ili olduğunu düşünüb. O, Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsinin sədri olub. İraq müharibəsinə səs verib. Lakin o, bu qərarı səhv kimi görməyə başlayıb.

Tezliklə ikinci prezidentlik cəhdində böyük səhvə yol verir. Üstəlik, bu dəfə o, Hillari Klinton, Barak Obama və Con Edvards kimi sərt rəqiblərlə qarşılaşıb.

Müsahibədə Bayden Obamanı "yaxşı danışan, parlaq, təmiz və yaraşıqlı" adlandırıb.

Delaver senatoru 2008-ci il seçkilərində Demokrat Partiyasının namizədliyi üçün namizədliyini irəli sürsə də, 3 yanvar 2008-ci ildə Ayova ştatında keçirilən praymerizdə uğursuzluğa düçar olub. Namizədliyini geri götürür. O, Ayova ştatında keçirilən praymerizdə səslərin 1 faizini toplayır.

Obama namizədliyi qazanır və sonra Baydendən vitse-prezident olmasını istəyib. O, Ağ Evdə 8 il davam edəcək bir macəra olan vitse-prezident vəzifəsini də qəbul edib.

O, böyük oğlunu beyin xərçəngindən itirir

Co Baydenin "Joe 2.0" adlandırdığı oğlu Beau Bayden 30 may 2015-ci ildə beyin xərçəngindən ölüb.

Bayden gündəliyində ağrısını “Bu da oldu” sözləri ilə yazıb. "Aman Allahım. Mənim gözəl oğlum" ifadələri ilə Beau həsrətindən yazıb.

Bayden zamanla sağalıb və mübarizəni qaldığı yerdən davam etdirib.

Cozef Robinette Bayden Jr. (Co Bayden) dörd il sonra, 2020-ci ildə Demokratlar Partiyasının prezidentliyə namizədi kimi səhnəyə çıxıb.

Bayden: Mən ABŞ-ı zavod parametrlərinə qaytaracağam

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra doğulan nəslə verilən “Baby Boomer” ləqəbli nəslin övladı olaraq adlandırılan 82 yaşlı Bayden, demokratların daha çox üstünlük verməyə çalışdığı bir vaxtda namizədliyini açıqlayıb.

Özünü gənc hiss etdiyini deyən Bayden, prezident Donald Trampın idarəçiliyindəki “çaşqın” dörd ildən sonra ölkənin fabrik parametrlərini sıfırlayacağını vəd edir və 3 məsələdə iddialı olduğunu bildirir. Bunları ləyaqət, təcrübə və empatiya kimi sadalayır.

Bayden ABŞ-ın 46-cı prezidenti olur

Nəhayət, 3 noyabr 2020-ci ildə ABŞ-da keçirilən seçkilərdə qalib gələn Co Bayden ABŞ Konqresində keçirilən mərasimdə and içərək ölkənin 46-cı prezidenti olub.

Bayden, fövqəladə təhlükəsizlik tədbirlərinin görüldüyü ABŞ Konqresində 1893-cü ildən bəri ailəsində olan İncilə basaraq Ali Məhkəmənin sədri Con Robertsin iştirakı ilə and içib.

Qeyd edək ki, 50 illik siyasi karyerası boyunca senator və vitse-prezident kimi and içmək üçün eyni İncildən istifadə edən Bayden keçmiş prezident Con Kennedidən sonra ABŞ-ın ikinci katolik prezidenti olub.

Günel Məlikzadə